Powidzkie cmentarze

Cmentarz parafii rzymsko-katolickiej jest położony na wzgórzu przy tzw. Zgonie pod Cmentarz, tj. zakończeniu Jeziora Powidzkiego, w pobliżu Dzikiej Plaży. Obecnie jest to teren przy granicy Powidza od strony południowo-zachodniej, przy końcu ul. Strzałkowskiej w kierunku Słupcy.

Cmentarz został ogrodzony płotem żelaznym już w pierwszych latach XX wieku. Wejście centralne stanowi zabytkowa żelazna brama cmentarna z 1912 roku. Z tegoż roku pochodzi piękna, niedawno odnowiona  z zachowaniem pierwotnego wyglądu, Figura św. Michała Archanioła z trąbką (fundacja małżonków Michała i Józefy Szymańskich, usytuowana na skrzyżowaniu dróg cmentarnych).

Pierwsze pochówki na cmentarzu miały miejsce pod koniec XIX wieku, wcześniej chowano ciała na cmentarzu przykościelnym. Na obecnym cmentarzu w wydzielonej kwaterze, położonej najniżej, tuż przy przystani rybackiej, jeszcze w XX wieku chowano ciała osób nieochrzczonych.

Na cmentarzu w pobliżu Figury zachowały  się:  marmurowy, usytuowany na podłożu kamienno-piaskowym nagrobek Julianny i Kazimierza Powidzkich, który ma formę otwartej księgi i jest datowany na II połowę XIX wieku oraz grobowiec rodziny Amrogowiczów.

Do grobów, nierzadko z ciekawymi nagrobkami i epitafiami, wiodą liczne drogi i dróżki. Na cmentarzu spoczywają szczątki naszych pra-pradziadów, proboszczowie powidzcy XX wieku oraz osoby świeckie, zasłużone dla Powidza - powstańcy wielkopolscy, ofiary kolejnej wojny i okupacji,  m.in. polegli w końcu 1944 roku w rejonie Powidza skoczkowie spadochronowi , tj. czterej zwiadowcy grupy Loczenkowa i “Borysa”, walczący z Niemcami, w tym Rosjanin “Sasza” i Polak “Henryk”. Są tu także tabliczki pamięci, które poświęcone są Powidzanom, którzy zostali rozstrzelani oraz zginęli w oflagach i obozach, a spoczywają w różnych miejscach poza miejscem urodzenia.

Spacer po tym swoistym wzgórzu pamięci napawa zadumą i przywodzi na myśl maksymę NON OMNIS MORIAR - NIE WSZYSTEK UMRĘ. 

Po przeciwnej stronie ulicy, za strumykiem Łza, wypływającym z lasów na Dolinie, znajduje się niewielki cmentarz ewangelicki, który powstał w XIX wieku w okresie, kiedy w Powidzu i okolicy mieszkali Niemcy, uczęszczający do kościoła ewangelickiego. Ostatni pochówek miał tam miejsce w 1957 roku. Dziś teren cmentarza jest zarośnięty. Na terenie gminy Powidz, z czasów bytności ewangelików, pozostało 12 małych cmentarzy, które powoli zapadają w zapomnienie, zarastając i niszczejąc. 

na podstawie “Powidz perła z koroną” - przewodnik

foto. arch. Biblioteki Publicznej Gminy Powidz - Cyfrowe Archiwum Ziemi Powidzkiej

Biblioteka Publiczna Gminy Powidz

zdjęcia z powietrza - UG Powidz
https://powidz.naszabiblioteka.com/